یک هفته از ترور سردار قاسم سلیمانی و ابومهدی المهندس نگذشته بود که همه‌ کارشناسان و محققان غرب و آمریکا با تردید و نگرانی از آینده منطقه غرب آسیا از اقدام بی‌منطق ترامپ سخن می‌گفتند. برخی درباره‌ احتمال یک جنگ تمام‌عیار بین ایران و آمریکا حرف می‌زدند و برخی دیگر درباره‌ اهمیت سردار سلیمانی در معادلات منطقه‌ غرب آسیا می‌گفتند. اما در این میان تیم دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور وقت آمریکا و دیگر قاتلان سردار سلیمانی، گیج و مبهوت بودند. بازخوانی این نظرات از اهمیت بالایی برخوردار است زیرا این اشراف را به ما می‌دهد تا بدانیم سیاستمداران غربی در حالی که تلاش می‌کنند ظاهری متحد و بی‌تکثر از خود به نمایش بگذارند اما در باطن دچار گسست نظری، فروپاشی وحدت‌نظر و در نهایت تکثر در نگرش به تحولاتی هستند که از نگاه آن‌ها باید رقم بخورد. برخی شاید بر این باور باشند که نظام سرمایه‌داری شکست‌ناپذیر است اما موضع‌گیری برخی صاحبنظران غرب و آمریکا در برابر ترور شهید سلیمانی حاکی از آن است که نخبگان و تحلیلگران غربی از یکه‌تازی و اقدامات دور از انسانیت و منطق قلدرهای مستکبر خسته‌اند اما مجبور به همراهی و کنترل رفتارشان هستند.

ضربه ترور سردار به تمرکز سیاسیون آمریکا
آرون بلیک، گزارشگر ارشد واشنگتن‌پست ژانویه‌ ۲۰۲۰در مقاله‌ای درباره‌ بهت و گیجی مقامات آمریکایی از ترور سردار سلیمانی می‌نویسد: تیم ترامپ ابتدا ادعا کرد سلیمانی در حال کشیدن نقشه برای «حملاتی قریب‌الوقوع» علیه آمریکایی‌ها و منافع آن‌ها در خاورمیانه بوده اما در مقابل درخواست نهادهای بین‌المللی و خیل عظیم رسانه‌ها، شواهد کافی برای چنین ادعایی ارائه ندادند. از سوی دیگر، برخی مسئولان آمریکایی گفتند این ترور پاسخ به حملات اخیر به منافع آمریکا در منطقه و به‌خصوص حمله به سفارت آمریکا در بغداد بوده است. در حال حاضر، نوسانی جدی بین این دو توجیه مختلف وجود دارد. نخستین توجیه، رویکردی پیشگیرانه و دومین توجیه، رویکردی تنبیهی دارد. تأکید این روزنامه‌نگار وابسته به نهادهای اطلاعاتی آمریکا بر بهت مقامات آمریکایی آنجا جالب می‌شود که وی به اعتراف برخی مقامات آمریکایی استناد می‌کند. «مارک میلی» رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا پس از ترور شهید سلیمانی اذعان کرد کشورش «هیچ اطلاعات دقیقی درباره‌ کیستی، چیستی، زمان و مکانِ» حملات قریب‌الوقوعی نداشته که ادعا می‌شد سردار سلیمانی قصد داشته آن‌ها را ترتیب دهد. آرون بلیک استدلال می‌کند: «ترامپ نه‌تنها از به اشتراک گذاشتن دلایل حمله به قاسم سلیمانی اجتناب کرد بلکه برخی نمایندگان دموکرات مجلس را نیز به خاطر مواضع مخالف با خود تلویحاً همکار ایرانی‌ها دانست. به طور خاص، ترامپ به «چاک شومر» نماینده‌ دموکرات مجلس نمایندگان اشاره کرد و گفت دادن اطلاعات به او همانند دادن اطلاعات به ایرانی‌هاست. در واقع، دودستگی و تفرقه بین دولت و مجلس در آمریکا به اوج خود رسید». آرون بلیک نکته‌ دیگری را نیز مورد توجه قرار می‌دهد. او به ادعای برخی مشاوران ترامپ اشاره می‌کند که گفته‌اند برای مقابله با ایران پیشنهادهای مختلفی به رئیس‌جمهور وقت آمریکا ارائه شد که ترور سلیمانی «افراطی‌ترین گزینه» بود و ترامپ همین گزینه را انتخاب کرد. اما بلیک معتقد است تیم ترامپ و مایک پمپئو با روایت‌سازی، او را متقاعد کرده‌اند دست به این چنین اقدامی بزند. در تأیید سخنان آرون بلیک «نبیل خوری» دیپلمات شناخته شده آمریکایی، با حضور در یک نشست خبری ضمن تأکید بر اینکه شهید سلیمانی برای مردم خاورمیانه مقدس بود، می‌گوید ادعای ترامپ درباره‌ «تهدید قریب‌الوقوع» سردار سلیمانی برای آمریکایی‌ها، مطلقاً دروغ بوده است.

واکنش مقامات آمریکا به ترور سردار سلیمانی
«اگنس کالامار» گزارشگر ویژه وقت سازمان ملل در امور مربوط به اعدام‌های فراقضایی، بدون محاکمه و خودسرانه، در یکی از نخستین واکنش‌ها ترور سردار شهید سلیمانی را مغایر قوانین بین‌المللی حقوق بشر خواند و گفت به این نتیجه رسیده که عملیات آمریکا در ترور سپهبد سلیمانی نقض قوانین بین‌المللی بوده است. «کارل بیلت» نخست‌وزیر سابق سوئد هم در رشته توییتی، با انتقاد از اقدام جنایتکارانه آمریکا، این اقدام را ضربه بر پیکر دیپلماسی خواند و گفت: بیایید حماقت ترامپ را فراموش نکنیم.
«فدریکا موگرینی» مسئول پیشین سیاست خارجی اتحادیه اروپا در واکنش به این جنایت گفت: [ترور سردار سلیمانی] تنش‌زایی بسیار خطرناک در خاورمیانه بود. «بن رودز» معاون مشاور امنیت ملی دولت اوباما، با انتقاد از سیاست‌های ترامپ در قبال ایران نوشت: ترامپ احتمالاً جنگی را بدون مطرح کردن در کنگره آغاز کرده است. من واقعاً امیدوارم بدترین سناریو رخ ندهد اما همه چیز حول این وضعیت حاکی از در راه بودن تنشی جدی است.«برنی سندرز» سناتور کهنه‌کار آمریکایی هم نوشت: تنش‌زایی خطرناک ترامپ، ما را به جنگ ویرانگر دیگری در خاورمیانه نزدیک‌تر کرد.
«آدام شیف» رئیس کمیته اطلاعات مجلس نمایندگان آمریکا نیز اذعان کرد: کنگره اجازه ترور او را نداد و مردم آمریکا جنگ با ایران را نمی‌خواهند.
«کریس مورفی» سناتور آمریکایی ضمن انتقاد از توجیه پنتاگون برای ترور سردار سلیمانی، گفت: سؤال اینجاست آیا آمریکا بدون مجوز کنگره دومین فرد قدرتمند در ایران را ترور و به صورت دانسته یک جنگ منطقه‌ای بالقوه را آغاز کرده است؟
«جیمز کلاپر» مدیر پیشین اطلاعات ملی آمریکا در واکنش به این جنایت اعلام کرد: پس از این حمله، آمریکایی‌ها در منطقه در خطر هستند.
«تولسی گابارد» نامزد دموکرات وقت انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا، ترور سردار سلیمانی به دستور دونالد ترامپ را اقدام جنگی و نقض قانون اساسی آمریکا توصیف کرد.
«استفان والت» استاد آمریکایی دانشگاه و نظریه‌پرداز مطرح روابط بین‌الملل در توییتر خود نوشت: تصور کنید اگر یکی از دشمنان ما یکی از اعضای ستاد مشترک ارتش آمریکا، قائم‌مقام وزیر خارجه یا مدیر اطلاعات ملی ما را ترور می‌کرد چطور واکنش نشان می‌دادیم؟

خبرنگار: حسین محمدی اصل